Feitlik geen beskaafde taal bestaan ter wêreld waarin die ou bekende Kerslied Stille Nag, Heilige Nag nie in een of ander vorm opgeneem is nie. 'n Roomse priester, pater Josef Keller, in die suide van Duitsland het weergawes van die lied in 230 tale gevind.
Die eenvoud van die lied se woorde, die diepte van die boodskap daarin opgesluit, het dit deur die jare waarskynlik dié Kerslied gemaak. Dié eenvoud kan ook deurgetrek word tot by die ontstaan van die lied.
Volgens oorlewering het selfs 'n muis 'n aandeel daaraan gehad.
Stille Nag, Heilige Nag is op 24 Desember 1818 deur 'n Oostenrykse onderwyser, Franz Xavier Gruber, gekomponeer. Die woorde is binne twee uur deur die dorpie Oberndorf se predikant Josef Mohr geskryf.
Gruber was destyds ook die plaaslike kerk se orrelis. Die dag voor Kersfees het hy en Mohr in die kerkie gestaan en gesels oor hoe hulle die Kersdiens daardie jaar sonder orrelmusiek kan hou, want daar was fout met die orrel en dit sou eers ná die feesdae herstel kon word.
Volgens oorlewering is vasgestel dat 'n muis 'n gat in die orreltjie se blaasbalk geknaag het, gevolglik kon dit nie behoorlik bespeel word nie.
Gruber stel toe voor dat 'n Kerslied gevind word wat meerstemmig en met kitaarbegeleiding gesing kan word.
Mohr, 'n knap sanger, het saamgestem en gesê die orrelis kan die woorde oor so twee uur by hom kom haal.
Twee uur later het Gruber die woorde gehad, dadelik huis toe gestap deur die sneeu wat kniediep gelê het en begin werk aan 'n melodie vir Stille Nag, Heilige Nag.
Om middernag het die mense van Oberndorf en die boere in die omgewing die kerkie volg gepak. Gruber en eerw Mohr het langs die orrel stelling ingeneem, eersgenoemde met sy kitaar.
Hy het begin speel en hulle het gesing. Die gemeente was gou betower deur die lied.
Toe hulle die lied die tweede keer sing, het die gemeentelede begin inval. Daarna het dit nie lank geduur voordat almal saamgesing het nie.
Die lied het algaande deur die valleie van Oostenryk versprei. Volgens musiek-geskiedskrywers is dit in 1831 deur twee susters by 'n Kersdiens in Leipzig gesing. Dit is toe genoem Volkslied uit die Zillertal of dan Volkslied uit die Zillervallei. 'n Jaar later is dit op 'n Kersprogram aangedui as 'n Tiroolse volkslied. In 1834 is dit die eerste keer gedruk en is die note formeel opgeteken.
Meester Gruber het nie geweet hoe wyd sy lied bekend sou word nie. Hy is op 7 Januarie 1863 oorlede sonder dat hy geweet het hoe sy lied die wêreld aangryp.
[Bron: Die Volksblad, Vrydag 24 Desember 1999, bl.3]