Wednesday 31 May 2023

Die ouderdom

Die ouderdom is 'n blikslater ...
Hy bekruip jou.
Soos droogte in die Boesmanland.
Stadig.
Maar seker.
Hy maak jou krom.
Hy maak jou stom.
Hy maak jou vergeet.
Hy knibbel stomp-tand
aan eergister se onthou.
Hy stroop die bas van jou onthouboom.
Hy los jou alleen.
Met net gedagtes.
Ver gedagtes.
Wat jou terugvat na jou jonkweesdae.
Jou eerste Daan Desimaal-jare.

Maar die ouderdom
maak jou ook astrant.
Soms neuk hy stroom-op met jou.
Na daar waar jy weet jy nie
eintlik moet gaan krap nie.
Want dis die plek van die
Groot Nostalgie.
Wanneer jy sonder dat jy wou,
skielik daai ou droë Heimweeboom
begin klim.
Ja, hoog in die takke is jy.
Jy raak dik gedrink.
Van die verlange se waters.
Jy boor diep.
Slukkie vir slukkie drink jy
uit blou jare terug se vars boorgate.
Jou kinderjare.
Skoolgaanjare.
Vingerbordjare.
Bok-bok-staan-styf-jare.
Jonk-verlief-wees-jare...

Soms praat jy met jouself.
Saggies.
Of so dink jy.
Want jou ore hoor nie meer
soos destyds nie.
Al is hulle nou groter ...
Ja, jou gesig krimp,
maar jou neus en ore word groter.
Jou tande raak stomp.
Jy word lomp.

Ouderdom is soos `n steeks donkie.
Hy briek jou.
Jý wil, maar jou bene steek vas.
Viervoet vat hy jou vloer toe.
Loopraam toe.
Soos `n kind.
Só stroop hy jou selfvertroue.
Gister se bravade maak plek
vir vandag se bang.

Ouderdom steel.
Jou onafhanklikheid.
Jou karsleutels.
Jou lisensie ...
Hy lewer jou oor.
Aan ander se genade.
Hy maak jou sag.
Weerloos.
En eensaam.
Hy laat jou huil.
Sommer oor niks.
Sommer oor alles.

Die ouderdom is `n wetter.
Met `n hoofletter!
Hy ruk jou uit jou huis uit.
Ontvoer jou.
Teen jou wil.
Huis Herfsblaar toe.
Waar Matrone jou baas is.
Huisreëls jou bind.
Styf.
Vas.
Met oumenstoue.
Waarvoor jy `n helse prys betaal.
Letterlik.
Terwyl jy Genadebrood moet eet ...
En perdesalf op ou spiere
se seer smeer.
Ouderdom druk jou smaakkliere toe.
Jy verloor jou proe.
Hy vat jou eetlus weg.
Jou energie.
Hy breek jou spoed.

Maar ouderdom leer jou ook geduld,
want die kinders kom kuier op húlle tyd.
Ouderdom laat jou spog.
Te veel.
Oor die kleinkinders.
Wat jou siel lawe!
Saam met die jare se grysheid,
kom daar darem ook `n bietjie wysheid.
En diepe dankbaarheid.
Vir gespaarde jare
uit Sy hand uit.

Maar dan.
Later.
Raak jý stadig maar seker weer kind.
Moet jy gewoond raak aan die
alewige verkleinwoordjies ...
En om na jou kinders te luister!

Geskryf: Barney Louw

[Dankie, Jan Harm, vir hierdie bydrae.]